Οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Σαντορίνη
Οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) - Οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΕ) - Οίνοι ΠΓΕ (Τοπικοί Οίνοι) - Επιτραπέζιοι Οίνοι
Δρόμοι του Κρασιού, Οινοτουρισμός στη Σαντορίνη
Δρόμοι του Κρασιού, Οινοτουρισμός στη Σαντορίνη
Χάρτης αμπελουργικής ζώνης οίνων ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Σαντορίνη
Από τον Φεβρουάριο 2018 η Αμπελοοινική Παράδοση της Σαντορίνης
εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Από τον Φεβρουάριο 2018 η Αμπελοοινική Παράδοση της Σαντορίνης
εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Η αμπελουργική ζώνη των οίνων ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Σαντορίνη (PDO Santorini) θεσμοθετήθηκε το 1971.
Οι οίνοι ΠΟΠ Σαντορίνη έχουν τον κωδικό ΣΝ.
Η Σαντορίνη είναι το νοτιότερο νησί των Κυκλάδων στο νότιο Αιγαίο. Πριν από 35 αιώνες η έκρηξη του ηφαιστείου της καθόρισε το σχήμα της και τη γεωμορφολογία της και έχει δημιουργήσει ένα ιδιαίτερο οικοσύστημα. Η θηραϊκή γη (κίσσηρις), το αυξημένο ποσοστό άμμου, η σχεδόν πλήρης απουσία νερού και η απουσία οργανικών ουσιών χαρακτηρίζουν τα εδάφη της Σαντορίνης. Το χαμηλό ύψος βροχής, με σχεδόν πλήρη απουσία το καλοκαίρι, τα δυνατά μελτέμια και η θαλάσσια υγρασία χαρακτηρίζουν το κλίμα της.
Σε αυτό το περιβάλλον, όπου λογικά θα περίμενε κανείς ότι η άμπελος δε θα αναπτυσσόταν, όχι μόνο αναπτύχθηκε αλλά έχει δημιουργηθεί ένας πανάρχαιος αμπελώνας, πραγματικό μνημείο της φύσης και των ανθρώπων. Είναι ο αμπελώνας της Σαντορίνης και των οίνων ΠΟΠ Σαντορίνη.
Το μεγαλύτερο ποσοστό της έκτασής του είναι στη Σαντορίνη και κυρίως στο κεντρικό και νότιο - νοτιοδυτικό τμήμα της. Μικρό ποσοστό των αμπελιών είναι στη Θηρασία, η οποία περιλαμβάνεται στη ζώνη.
Αυτό το δύσκολο για τα αμπέλια (και όχι μόνο) περιβάλλον έχει και ένα καλό. Είναι αδύνατο να ζήσει η φυλλοξήρα. Έτσι, ο αμπελώνας της Σαντορίνης είναι αυτόριζος, έχει πολλά φυτά μεγάλης ηλικίας και αναπτύσσεται με καταβολάδες.
Στη σύσταση του αμπελώνα της Σαντορίνης κυριαρχούν οι λευκές ποικιλίες με κυριώτερη το ασύρτικο (7000στρ περίπου). Όπως όλες οι Κυκλάδες, η Σαντορίνη είναι η "κιβωτός" του ελληνικού αμπελώνα, με δεκάδες τοπικές ποικιλίες που υπάρχουν σποραδικά μέσα στον αμπελώνα της. Το χαρακτηριστικό των αμπελιών της Σαντορίνης είναι η διαμόρφωση των πρέμνων. Ο κορμός είναι πολύ χαμηλός και επιλεγμένες κληματίδες μεγαλώνουν πολύ και πλέκονται σε σχήμα καλαθιού (αμπελιά, κουλούρα). Μέσα στο καλάθι μεγαλώνουν τα σταφύλια και έτσι προστατεύονται από τον ήλιο και τα ισχυρά μελτέμια, που με τη σκόνη που σηκώνουν θα τα τραυμάτιζαν. Ταυτοχρόνως απολαμβάνουν τη λίγη υγρασία που αναδίδει το έδαφος στη διάρκεια της νύχτας. Βεβαίως, ενίοτε τα σταφύλια είναι σε επαφή με το έδαφος και αυτό έχει τα μεινεκτήματά του.
Άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό του αμπελώνα της Σαντορίνης είναι οι πολύ μικρές αποδόσεις που δύσκολα φτάνουν τα 300 - 350 κιλά ανά στρέμμα.
Ο αμπελώνας αυτός κινδυνεύει από την άμετρη τουριστική "ανάπτυξη". Θα έπρεπε να έχει ήδη κηρυχθεί ως προστατευόμενο φυσικό μνημείο, τόσο για το εντελώς ξεχωριστό
οικοσύστημα - τερουάρ, όσο και για την ιδιότυπη διαμόρφωση των αμπελιών.
Ποικιλίες οίνων ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Σαντορίνη: ασύρτικο τουλάχιστον 75%, αηδάνι άσπρο,
αθήρι για τους ξηρούς οίνους.
ασύρτικο τουλάχιστον 51%, αηδάνι άσπρο
για τους γλυκούς οίνους (επιτρέπονται και
μικροποσότητες από άλλες λευκές τοπικές
ποικιλίες)
Το ασύρτικο είναι ταυτισμένο με τη Σαντορίνη. Μπορεί σήμερα να έχει εξαπλωθεί σε όλη την Ελλάδα (με εξαίρεση το Ιόνιο και την Ήπειρο) αλλά προέρχεται από τη Σαντορίνη και μόνο στα χώματά της δίνει τα ιδιαίτερα και διακριτά κρασιά με την χαρακτηριστική οξύτητα (χαμηλό κάλιο στο έδαφος) και την αίσθηση γης και μέταλλου στη μύτη και στο στόμα.
Συμμετέχει σε μικρό ποσοστό στους λευκούς οίνους ΠΟΠ Πλαγιές Μελίτωνα και από το 2010 στους γλυκούς λευκούς οίνους ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia.
Το αθήρι είναι ποικιλία εύρεως διαδεδομένη σε όλο το Αιγαίο (και όχι μόνο) και το βρίσκουμε μόνο του στους λευκούς οίνους ΠΟΠ Ρόδος και σε ικανό ποσοστό στους λευκούς οίνους ΠΟΠ Πλαγιές Μελίτωνα. Στη Σαντορίνη υπάρχει και η ερυθρή εκδοχή της, το μαυράθηρο που δίνει έξοχα γλυκά ερυθρά κρασιά.
Σημαντικη για τα κρασιά της Σαντορίνης (κυρίως τα γλυκά) είναι η αρωματική ποικιλία αηδάνι, που υπάρχει και σε ερυθρή εκδοχή.
Τύποι οίνων ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Σαντορίνη: λευκός ξηρός
λευκός γλυκύς (Vinsanto)
Τα προϊόντα του δίδυμου Ασύρτικο-Σαντορίνη χαρακτηρίζονται σήμερα ως οίνοι παγκόσμιας κλάσης. Έτσι, η ζώνη του ΠΟΠ (ΟΠΑΠ Σαντορίνη είναι μία από τις πλέον πετυχημένες και γνωστές εκτός Ελλάδας ζώνες οίνων με ονομασία προέλευσης.
Μια ξεχωριστή κατηγορία ξηρών οίνων ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Σαντορίνη είναι το "Νυκτέρι", που έχει προϋποθέσεις ωρίμανσης σταφυλιού (υπερώριμα), ποσοστού αλκοόλ (τουλάχιστον 13.5% Vol) και υποχρεωτική ωρίμανση σε ξύλινο βαρέλι τουλάχιστον 3 μήνες.
Για τους παλιούς σαντορινιούς, τα νυκτέρια ήταν τα καλά κρασιά. Γνώριζαν τη επίδραση της θερμοκρασίας και τρυγούσαν νύχτα και πολύ νωρίς το πρωί και μετέφεραν γρήγορα τα σταφύλια στις υπόγειες "κάναβες" πριν τα χτυπήσει ο ήλιος και ανεβάσουν θερμοκρασία. Στις κάναβες το πατημα και η οινοποίηση στα βαρέλια άρχιζε αμέσως και δε σταματούσαν πριν αρχίσει για τα καλά η ζύμωση. Κάνανε νυχτέρια, δηλαδή, εξ ου και το όνομα των κρασιών.
Η ένδειξη Vinsanto χαρακτηρίζει τους γλυκούς οίνους ΠΟΠ Σαντορίνη. Προϋποθέτει υπερώριμα σταφύλια που λιάζονται και αφυδατώνονται ώστε τα σάκχαρά τους να είναι τουλάχιστον 370γρ/λίτρο και υποχρεωτική ωρίμανση σε ξύλινα βαρέλια τουλάχιστον 2 χρόνια, Περαιτέρω παραμονή σε βαρέλια μπορεί να είναι 4ετής ή πολλαπλάσια του 4.
Οι οίνοι Vinsanto μπορούν να είναι "φυσικώς γλυκείς - λιαστοί" αλλά και "οίνοι λικέρ από λιασμένα σταφύλια". Στη δεύτερη περίπτωση, η ζύμωση "κόβεται" με προσθήκη αλκοόλ αμπελοινικής προέλευσης.
Όλα τα οινοποιεία του νησιού παράγουν ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Σαντορίνη και τα περισσότερα αξιοποιούν και τις 3 ενδείξεις (Σαντορίνη, Νυκτέρι, Vinsanto), ενώ έχει με επιτυχία δοκιμαστεί και η ωρίμανση σε βαρέλι, χωρίς απαραιτήτως να οδηγεί στον τύπο "Νυκτέρι".
Παράγονται 58 ξηροί οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Σαντορίνη (9 είναι Νυκτέρι) από 21 οινοπαραγωγούς και 22 γλυκείς οίνοι (Vinsanto) από 15 οινοπαραγωγούς.
Χαρακτηριστικοί Οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Σαντορίνη:
Από οινοποιεία εντός ζώνης
Αηδάνι Ασύρτικο - οίνος λευκός ξηρός - Οινοποίηση Χατζηδάκη
Ασύρτικο Αθήρι - οίνος λευκός ξηρός - Κτήμα Σιγάλα
ΘΑΛΑΣΣΙΤΗΣ - οίνος λευκός ξηρός - Γαία Οινοποιητική
Καλλίστη - οίνος λευκός ξηρός -Μπουτάρης Οινοποιητική
ΚΑΝΑΒΑ Αργυρού - οίνος λευκός ξηρός - Κτήμα Αργυρού
Santorini Assyrtiko - οίνος λευκός ξηρός - Οινοποίηση Χατζηδάκη
SANTORINI ASSYRTIKO - οίνος λευκός ξηρός - Santo Wines
SΑΝΤΟΡΙΝΙ Boutari - οίνος λευκός ξηρός - Μπουτάρης Οινοποιητική
Σαντορίνη Γαβαλά - οίνος λευκός ξηρός - Αμπελώνας Γαβαλά
SANTORINI ROUSSOS - οίνος λευκός ξηρός - Κάναβα Ρούσσου
ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ Σιγάλα - οίνος λευκός ξηρός - Κτήμα Σιγάλα
Selladia Boutari - οίνος λευκός ξηρός - Μπουτάρης Οινοποιητική
ΚΤΗΜΑ ΑΡΓΥΡΟΥ - οίνος λευκός ξηρός - Κτήμα Αργυρού
ΘΑΛΑΣΣΙΤΗΣ βαρέλι - οίνος λευκός ξηρός - Γαία Οινοποιητική
ΚΤΗΜΑ ΑΡΓΥΡΟΥ Βαρέλι - οίνος λευκός ξηρός - Κτήμα Αργυρού
Santorini Assyrtiko Βαρέλι - οίνος λευκός ξηρός - Οινοποίηση Χατζηδάκη
ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΣΙΓΑΛΑΣ Βαρέλι - οίνος λευκός ξηρός - Κτήμα Σιγάλα
Καλλίστη Reserve - οίνος λευκός ξηρός - Μπουτάρης Οινοποιητική
ASSYRTIKO RESERVE - οίνος λευκός ξηρός - Santo Wines
ASSYRTIKO Grande Reserve - οίνος λευκός ξηρός - Santo Wines
Νυχτέρι Art Space - οίνος λευκός ξηρός - Art Space
Nykteri Γαβαλά - οίνος λευκός ξηρός - Αμπελώνας Γαβαλά
ΝΥΧΤΕΡΙ CANAVA ROUSSOS - οίνος λευκός ξηρός - Κάναβα Ρούσσου
ΝΥΧΤΕΡΙ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ - οίνος λευκός ξηρός - Οινοποίηση Χατζηδάκη
Nykteri Santo - οίνος λευκός ξηρός - Santo Wines
NYKTERI RESERVE - οίνος λευκός ξηρός - Santo Wines
VINSANTO mezzo - οίνος λευκός γλυκός - Κτήμα Αργυρού
Vinsanto Art Space - οίνος λευκός γλυκός - Art Space
Vinsanto Boutari - οίνος λευκός γλυκός - Μπουτάρης Οινοποιητική
VINSANTO Γαβαλά - οίνος λευκός γλυκός - Αμπελώνας Γαβαλά
VINSANTO CANAVA ROUSSOS - οίνος λευκός γλυκός - Κάναβα Ρούσσου
VINSANTO ΚΤΗΜΑ ΑΡΓΥΡΟΥ - οίνος λευκός γλυκός - Κτήμα Αργυρού
Vinsanto Santo - οίνος λευκός γλυκός - Santo Wines
Vinsanto ΣΙΓΑΛΑΣ - οίνος λευκός γλυκός - Κτήμα Σιγάλα
Vinsanto ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ - οίνος λευκός γλυκός - Οινοποίηση Χατζηδάκη
Vinsanto Vin de Liqueur - οίνος λευκός γλυκός - Santo Wines
Δείτε και τις συλλεκτικές φιάλες Vinsanto της Santo Wines.
Αναζητήστε τους οίνους του Οινοποιείου Κουτσογιαννόπουλου και με την ευκαιρία δείτε και το υπόσκαφο μουσείο οίνου της εταιρείας.
Από οινοποιεία εκτός ζώνης
Assyrtiko Santorini - οίνος λευκός ξηρός -Ελληνικά Κελλάρια Οίνων
Σαντορίνη - οίνος λευκός ξηρός - Επιλογές Καλαϊτζή
Δείτε επίσης τους οίνους των Κυκλάδων: Οίνοι ΠΟΠ Πάρος, Οίνοι ΠΓΕ Κυκλάδες
Δρόμοι του Κρασιού, Οινοτουρισμός στη Σαντορίνη...
