Οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Λήμνος
Οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) - Οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΕ) - Οίνοι ΠΓΕ (Τοπικοί Οίνοι) - Επιτραπέζιοι Οίνοι
Δρόμοι του Κρασιού, Οινοτουρισμός στη Λήμνο
Δρόμοι του Κρασιού, Οινοτουρισμός στη Λήμνο
Χάρτης αμπελουργικής ζώνης οίνων ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Λήμνος
Οι οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Λήμνος (PDO Lemnos) θεσμοθετήθηκαν το 1982, στην ίδια αμπελουργική ζώνη όπου 11 χρόνια πριν (1971) είχαν θεσμοτετηθεί οι γλυκείς οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΕ) Μοσχάτος Λήμνου.
Οι οίνοι ΠΟΠ Λήμνος έχουν τον κωδικό ΛΜ.
Στο βόρειο τμήμα του Αιγαίου, ο αμπελώνας της Λήμνου έχει έκταση περί τα 7500στρ, από τα οποία πάνω από το 90% καλλιεργούνται με τη λευκή ποικιλία μοσχάτο Αλεξανδρείας.
Αν & ο νόμος ορίζει όλη την έκταση της Λήμνου ως ζώνη οίνων ΠΟΠ (ΟΠΑΠ & ΟΠΕ), τα αμπέλια βρίσκονται κυρίως στο κεντρικό & νότιο τμήμα της Λήμνου ώστε να προστατεύονται από τους βόρειους ανέμους.
Η Λήμνος είναι γνωστή για τα κρασιά της από αρχαιοτάτων χρόνων, καθώς στην Ιλιάδα ο Όμηρος αναφέρει ότι οι Αχαιοί προμηθεύονταν κρασί από το νησί.
Η παρουσία του αμπελώνα είναι διαχρονική & διαρκής, υπάρχουν πολλές αναφορές από περιηγητές & τώρα στα σύγχρονα χρόνια το αμπέλι & τα προϊόντα του (κρασί, τσίπουρο, πετιμέζι, σταφίδες κ. ά.) είναι δεμένα με την καθημερότητα των κατοίκων της Λήμνου.
Η Λήμνος είναι μικρό, σχετικώς, νησί με ομαλό ανάγλυφο που διαμορφώνουν χαμηλοί λόφοι.
Στις πλαγιές & στις αβαθείς κοιλάδες των λόφων αυτών καλλιεργούνται τα αμπέλια, σε σημαντικό ποσοστό (περί το 30%) πιστοποιημένα βιολογικά.
Τα εδάφη στη Λήμνο είναι ηφαιστειογενή, λεπτόκκοκα & βαθειά, πλούσια σε μεταλλικά στοιχεία & κάλιο. Ακόμα & όταν οι κλίσεις είναι μικρές έχουν καλή στράγγιξη. Τα αμπέλια στη Λήμνο κάνουν βαθύ ριζικό σύστημα.
Στη Λήμνο, η μέση ηλιοφάνεια είναι υψηλή, η μέση βροχόπτωση χαμηλή αλλά η σχετική υγρασία περί το 75%, η μέση ετήσια θερμοκρασία από τις χαμηλότερες στα ελληνικά νησιά & οι συνθήκες καύσωνα πολύ σπάνιες.
Ο Άγιος Δημήτριος της Ατσικής θεωρείται το κατ' εξοχήν αμπελουργικό χωριό της Λήμνου & οι περιοχές Ατσικής & Νέας Κούταλης οι κύριες αμπελουργικές περιοχές. Αμπέλια υπάρχουν & στη δυτική περιοχή της Μύρινας ενώ στην ανατολική περιοχή του Μούδρου σποραδικά.
Τον Δεκέμβριο του 2011 (ΦΕΚ 260Α 13-12-2011) η ονομασία προέλευσης ΠΟΠ Λήμνος επεκτάθηκε περιλαμβάνοντας πλέον & το ερυθρό σταφύλι της Λήμνου, το καλαμπάκι που εκτός Λήμνου είναι γνωστό ως λημνιό.
Με το ΦΕΚ 3004Β 28-12-2011 καθορίζονται οι λεπτομέρειες παραγωγής όλων των οίνων ΠΟΠ Λήμνος.
Ποικιλίες οίνων ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Λήμνος:
για τους λευκούς οίνους: μοσχάτο Αλεξανδρείας (εγγλέζικο, ζιμπίμπο) 100%
για τους ερυθρούς οίνους: καλαμπάκι (λημνιό) 100% για τους ξηρούς
καλαμπάκι 90%, μοσχάτο Αλεξανδρείας 10% για τους γλυκείς
Το μοσχάτο Αλεξανδρείας (ή εγγλέζικο ή ζιμπίμπο) είναι για τη Λήμνο σχεδόν μονοκαλλιέργεια & παραδοσιακά χρησιμοποιείται ως ποικιλία τριπλής χρήσης: για οινοποίηση, για παραγωγή σταφίδας & ως επιτραπέζια. Ήρθε στη Λήμνο στις αρχές του 20ου αιώνα από λημνιούς Αιγυπτιώτες, αρχικά καλλιεργήθηκε σε μικρή έκταση αλλά σταδιακά επεκτάθηκε πολύ περιορίζοντας σημαντικά την έως τότε κυρίαρχη ποικιλία της Λήμνου.
Η αναφερόμενη στις αρχαίες πηγές ως "λημνία άμπελος" είναι η ερυθρή καλαμπάκι. Στη διάρκεια του 20ου αιώνα το λημνιό περιορίστηκε σε μικρή ξερή & βραχώδη περιοχή από την οποία πήρε & το όνομά του αφού καλαμπάκι σημαίνει βράχος. Η ένταξή της στην ονομασία προέλευσης αναμένεται ότι θα αυξήσει την έκταση καλλιέργειας (μόνο περί τα 500στρ. σήμερα από 7000στρ στα μέσα της δεκαετίας του 1940) αλλά & την ποιότητα των παραγόμενων σταφυλιών.
Με την εξαίρεση κάποιων στρεμμάτων με καμπερνέ σοβινιόν & κάποιων λιγότερων με ιζαμπέλα, ο αμπελώνας της Λήμνου είναι παρθένος.
Τύποι οίνων ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Λήμνος: λευκός ξηρός
λευκός ημίξηρος (δεν παράγεται)
λευκός ημίγλυκος (δεν παράγεται)
ερυθρός ξηρός
ερυθρός οίνος λικέρ από λιαστά σταφύλια
ερυθρός οίνος από λιαστά σταφύλια / λιαστός
Ο πρώτος συνεταιρισμός στη Λήμνο ιδρύθηκε το 1930 & το πρώτο συνεταιριστικό οινοποιείο το 1958. Έως το 1995 περίπου η ΕΑΣ Λήμνου είναι ο μόνος παραγωγός στο νησί.
Από το 1950 & μετά, η έως τότε χωρική οινοποίηση γλυκών κρασιών παίρνει εμπορικό χαρακτήρα & σταδιακά μεγαλώνει.
Σήμερα, η ζώνη ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Λήμνος είναι μια δυναμική ζώνη στην οποία 9 οινοπαραγωγοί, δηλαδή όλοι όσοι δραστηριοποιούνται στη Λήμνο, παράγουν 18 λευκούς οίνους ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Λήμνος (κυκλοφορεί ακόμα ένας από παραγωγό εκτός ζώνης). Έχει επιχειρηθεί η ωρίμανση σε βαρέλι, ενώ τα τελευταία χρόνια δοκιμάζεται με επιτυχία & η κρυοεκχύλιση.
Καθόλου άσχημα όταν στο νησί υπάρχει & η ζώνη ΠΟΠ (ΟΠΕ) Μοσχάτος Λήμνου με ικανή παραγωγή γλυκών κρασιών. Ακόμα καλύτερα όταν μόλις ξεκινά & η προσπάθεια παραγωγής αφρωδών οίνων από μοσχάτο Αλεξανδρείας (κυκλοφορούν ήδη 2) & το αίτημα να υπαχθούν στους οίνους ΠΟΠ θα είναι, κάποια στιγμή στο μέλλον, προφανές.
Ενισχυτικό μιας τέτοιας εξέλιξης είναι το ότι περί το 1928, στο Βάρος της Ατσικής, εγκαταστάθηκε οργανωμένος αμπελώνας & σύγχρονο για την εποχή οινοποιείο - αποσταγματοποιείο από τον επιχειρηματία Ζαβαλάκη. Η μονάδα έκανε εκλεκτά κρασιά & αποστάγματα & μεταξύ τους αφρώδεις οίνους. Ο 2ος παγκόσμιος πόλεμος διέκοψε τη δραστηριότητα αυτή.
Μετά την επέκταση της ονομασίας προέλευσης, κυκλοφόρησαν & οι πρώτοι ξηροί ερυθροί οίνοι ΠΟΠ Λήμνος ενώ αναμένονται & γλυκείς ερυθροί οίνοι.
Χαρακτηριστικοί Οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Λήμνος:
Από οινοποιεία εντός ζώνης
Άρωμα Λήμνου - οίνος λευκός ξηρός - ΕΑΣ Λήμνου
Λαγοπάτι - οίνος λευκός ξηρός - Κτήμα Χατζηγεωργίου
Λημνία Γη - οίνος λευκός ξηρός - Κτήμα Χατζηγεωργίου
ΛΗΜΝΟΣ Η ΑΜΠΕΛΟΕΣΣΑ - οίνος λευκός ξηρός - Σαββόγλου - Τσιβόλας Ο.Ε.
ΠΡΩΙΜΟΣ - οίνος λευκός ξηρός - Σαββόγλου - Τσιβόλας Ο.Ε.
Ταξίδι στη ΛΗΜΝΟ - οίνος λευκός ξηρός - Σαββόγλου - Τσιβόλας Ο.Ε.
Άρωμα Οίνου Δρύινος - οίνος λευκός ξηρός - ΕΑΣ Λήμνου
Δείτε επίσης τους οίνους της Λήμνου: Οίνοι ΠΟΠ Μοσχάτος Λήμνου
Δρόμοι του Κρασιού, Οινοτουρισμός στη Λήμνο...